پیش‌بینی و بررسی روند خشکسالی هواشناسی با استفاده از سری زمانی (مطالعه موردی: حوزه آبریز سلماس)

اساس بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها در فرآیندهای هیدرولوژیکی و تصمیمات بهره‌برداری از منابع آب بر پایه پیش‌بینی و تحلیل سری‌های زمانی است. خشکسالی حالتی نرمال و مستمر از اقلیم ایران با فراوانی وقوع نسبتاً بالا است و می‌توان با استفاده از تحلیل‌های آماری و مدل‌های ریاضی به پیش‌بینی آن پرداخت. در پژوهش حاضر به پیش‌بینی خشکسالی هواشناسی 5 ایستگاه حوزه آبریز سلماس واقع در استان آذربایجان غربی پرداخته شد. برای این منظور داده‌های بارش ایستگاه‌ها طی دوره آماری (1387-1358) با استفاده از مدل‌های سری زمانی بارش MA، AR، ARMA و ARIMA شبیه‌سازی شد و بهترین مدل برای پیش‌بینی انتخاب شد. سپس بارش ماهانه برای 7 سال بر اساس مدل انتخاب‌شده پیش‌بینی گردید. با استفاده از شاخص بارش استاندارد (SPI)، شدت خشکسالی‌ها محاسبه شد. برای ایستگاه‌های نظرآباد، سلماس، یالقوزآغاج، چهریق و اوربان به ترتیب مدل‌های نهایی MA(3)، ARMA(4,2)، ARMA(1,1)، ARMA(3,2) و ARMA(1,1) انتخاب‌ شدند. در بررسی خشکسالی‌ها مشخص گردید که خشکسالی در سال‌های آماری 1387-1357 تنها در ایستگاه نظرآباد روند افزایشی داشته و در ایستگاه‌های سلماس، اوربان، چهریق و یالقوزآغاج روند کاهشی مشاهده گردید.